Post#307: ตบมือข้างเดียวมันคงไม่ดัง

Post#307:

"ตบมือข้างเดียวมันคงไม่ดัง" ผมเชื่อว่าเกือบทุกคนคงเคยได้ยินวลีนี้

แล้วจริงๆ วลีนี้เป็นจริงรึเปล่า?

โดยส่วนตัวผมค่อนข้างเห็นด้วยครับ แต่ก็มีประสบการณ์ตรงหลายๆ ครั้งเหมือนกัน ที่ทำให้ต้องหักห้ามใจไม่ให้เกิดเสียงตบมือ

เมื่อมีแรงปะทะ ย่อมเกิดแรงต้าน เป็นปรากฏการณ์สามัญที่เกิดขึ้นเป็นธรรมดา เช่น เมื่อมีใครมาทำไม่ดีกับเรา เราก็ย่อมอยากตอบโต้ในลักษณะที่คล้ายกันหรือรุนแรงกว่า เรียกว่า แรงมาแรงไป ว่างั้น

มีคนน้อยกว่าน้อย ที่วางจิตอยู่ในความนิ่ง ไม่ยินดียินร้ายกับสิ่งใดก็ตามที่มากระทบ เมื่อเราคิด หรือมีคำพูดหรือการกระทำใดๆ จากใครก็ตาม มากระทบกายหรือใจของเรา จิตย่อมเกิดการสั่นไหว ถ้าตามวาระจิตทัน เราย่อมระงับกาย วาจา ใจ ให้ละเว้นการตอบโต้ในทางอกุศลได้ แต่หากไม่รู้เท่าทันวาระจิต ย่อมก่อให้เกิดการโต้ตอบที่รุนแรง เกิดเป็นกรรมใหม่ขึ้น ซึ่งเป็นวัฏจักรที่เราเผชิญอยู่ทุกเมื่อเชื่อวัน

การจะตามวาระจิตให้ทันนั้นก็ยากอยู่แล้ว แต่การจะคุมให้จิตไม่ไปสั่งการร่างกายให้ตอบโต้ตามแรงมิจฉาอารมณ์นั้น กลับยากยิ่งกว่า เหตุเพราะต้องใช้สติ, ปัญญา และอุเบกขา ในระดับที่สูงกว่าปุถุชนทั่วไป ต้องอาศัยการฝึกอย่างต่อเนื่อง จึงจะทำให้สามารถตามวาระจิต และคุมจิตให้อยู่นิ่งได้

ในทุกวันจิตของเราถูกกระทบด้วยตัณหานานัปการ ทั้งกามตัณหา, ภวตัณหา และวิภาวตัณหา (รายละเอียดลองไปค้นเพิ่มเติมดูนะครับ) ซึ่งเรามักจะไม่รู้ตัวด้วยซ้ำว่ากำลังตกอยู่ในบ่วงตัณหา และการที่เราไม่รู้ตัวนี้ เป็นเพราะเราไม่มีสมาธิในการกำกับจิตให้มีสติ เมื่อไม่มีสติที่เข้มแข็งพอ ตัณหาจึงเข้าแทรกซึมได้โดยง่าย

ที่ผมเล่าเรื่องเกี่ยวกับตัณหาทั้ง 3 แบบนี้ ก็เป็นการสรุปคัดย่อจากเหตุการณ์เมื่อกว่า 2,557 ปีก่อนนี้ ที่องค์พระศาสดาได้ทรงแสดงธรรมเป็นครั้งแรกประทานให้แก่ปัญจวัคคีย์ เรียกว่า "ธัมมจักกัปปวัตตนสูตร" และพระอัญญาโกณฑัญญะได้บรรลุโสดาปัตติผล และได้รับการอุปสมบทโดยองค์พระศาสดา เรียกว่า เอหิภิกขุอุปสัมปทา ทำให้วันนี้เป็นวันที่มีพระสงฆ์เป็นครั้งแรกอีกด้วย

วันนี้ในอดีตกาล จึงเป็นวันที่พระไตรลักษณ์อุบัติขึ้นบนโลก ครบทั้งพระพุทธ พระธรรม และพระสงฆ์ ส่งผลให้พระพุทธศาสนายืนยงมากว่า 2,557 ปี

ขอกราบบูชาพระธรรมอันประเสริฐของพระพุทธองค์ เนื่องในวันอาสาฬหบูชาในวันนี้ครับ