Post#2-77:
หนึ่งในกับดักสำคัญที่ผมคอยเตือนตัวเองให้ระวังในการเลี้ยงลูกก็คือ "การเปรียบเทียบ"
ที่ผมว่าเรื่องนี้เป็นกับดักสำคัญ ก็เพราะหากเค้าเปรียบเทียบตัวเองไม่ถูกวิธี ก็อาจส่งผลเสียกับเค้าในระยะยาวได้อย่างมาก กลายเป็นพวก "ไม่กล้าออกนอกกรอบ" หรืออาจกลายเป็นพวก "แพ้ไม่เป็น" ก็เป็นได้
...
ผมมักจะกังวลใจเวลาลูกเล่าให้ฟังว่า วันนี้เค้าทำอะไรชนะเพื่อนได้บ้าง?
กลับมานั่งทบทวนตัวเองว่า ผมมีส่วนทำให้ลูกชอบ "เอาชนะ" รึเปล่า? ก็ตอบตัวเองได้ไม่แน่ชัด และผมก็ไม่ได้ไปอยู่กับเค้าตลอดเวลา จึงไม่อาจรู้ได้ว่า ที่โรงเรียนมีสภาพแวดล้อมและบรรยากาศในการอยู่ร่วมกันแบบใด?
แน่นอนว่า ผมชอบและอยากให้ลูกเป็น "ผู้ชนะ" แต่เป็นผู้ชนะเมื่อเทียบกับอะไรต่างหาก ที่ตัวผมเองและคนที่เป็นพ่อและแม่ทั้งหลาย ต้อง"ปุจฉา" ตัวเอง
...
การที่เค้าชนะเพื่อนไม่ได้หมายความว่าเค้าเก่ง เพราะการเทียบแบบนี้เป็นการเทียบแบบ "อิงกลุ่ม" (เคยเล่าไว้ครั้งนึงแล้วใน Post#189) ซึ่งถ้าไม่ระวัง เค้าอาจจะเคยชินกับการเทียบตัวเองกับรอบข้าง โดยไม่เห็นภาพที่กว้างกว่า นั่นแปลว่าเค้าอาจจะเป็นที่หนึ่งในหมู่คนไม่เก่งก็ได้
ดังนั้น ผมมักจะตั้งเป้าหมายให้ลูกแข่งกับ "เกณฑ์" เช่น ขอให้ได้คะแนนมากกว่า 90 คะแนน ถ้าทำได้ก็ถือว่า ประสบความสำเร็จ จากนั้น ผมจึงไปเทียบอีกครั้ง ว่าเกณฑ์ 90 คะแนนที่ว่านี้ สูงเป็นอันดับที่เท่าไหร่ในกลุ่ม?
เรียกว่า เทียบด้วยการ "อิงเกณฑ์" ก่อน แล้วค่อยไป "อิงกลุ่ม" ทำให้ลูกสาวผมมีโฟกัสว่าไม่ต้องไปแข่งกับ "คนอื่น" แต่แค่แข่งกับ "ตัวเอง" ก็พอ
ถ้าผลลัพธ์ที่ได้มาต่ำกว่าเมื่ออิงกลุ่ม ครั้งต่อไปผมก็จะขยับเป้าหมายให้สูงขึ้น และเป็นการสร้างวิธีคิดให้ลูกแข่งกับ "มาตรฐานของตัวเอง" (โดยเทียบกับรอบข้างแค่บางๆ เบาๆ) เรียกว่า บรรลุเป้าหมายตัวเองให้ได้ แล้วค่อยๆ ยกระดับมาตรฐานขึ้นไปเรื่อยๆ นั่นเอง
เมื่อไม่มีคู่เปรียบในกลุ่มเดียวกันแล้ว ผมก็จะขยับไปหากลุ่มใหม่ในการเทียบเคียงต่อไปเรื่อยๆ เรียกว่า เปลี่ยน "กะลา" ที่ครอบอยู่ ให้มีขนาดใหญ่ขึ้น...เจ้ากบน้อยของผมจะได้ระลึกอยู่เสมอว่า เค้ายังมีโอกาสที่จะพัฒนาตัวเองไปเรื่อยๆ ไม่ใช่พอใจแค่การเป็น "จ้าว" ในกะลาเล็กๆ
เมื่อเค้าไม่กลัวกับการเปลี่ยนกะลาที่ครอบ ก็แปลว่าเค้าไม่ได้อยู่ในกรอบเดิมๆ พร้อมจะแข่งขันในเวทีใหม่ เริ่มต้นใหม่ในฐานะ "ผู้ท้าชิง" อยู่เสมอ
และการที่เค้าแข่งกับเกณฑ์ ก็แปลว่า เค้ารู้จัก "แพ้" เพราะเค้าจะรู้ว่า ยังมีคนที่เก่งกว่าและเหนือกว่า ให้เค้าไป "ท้าชิง" และการที่เค้าจะกลายเป็นผู้ชนะได้ แปลว่า เค้าจะต้องสร้างมาตรฐานใหม่ให้เหนือกว่าเดิม ไม่ใช่ชนะเพราะคนอื่นทำได้แย่ลง
...
วิธีการนี้ ผมใช้เป็นกรอบกว้างๆ ในการกำหนดเป้าหมายให้ลูก ทั้งในเรื่องการเรียนรวมไปถึงกิจกรรมต่างๆ ที่เค้าเลือกที่จะทำ ไม่ว่าจะเป็นบัลเล่ต์, เปียโน, วาดรูป, ว่ายน้ำ, ฯลฯ
เมื่อทุกๆ วันของเค้า มีเป้าหมายชัด ผมก็หวังว่า เมื่อเค้าเติบโตขึ้น ไปมีชีวิตเป็นของตัวเอง เค้าก็จะบอกตัวเองได้ว่า เค้าใช้ชีวิตในแต่ละวันไปเพื่ออะไร
Comments
Post a Comment